| Vrsta: | Sudska praksa | ||
| Sud: | Ustavni sud | Datum: 16.01.2013 | Broj: Už-1256/2011 |
| Abstrakt: | |||
Ustavni sud, Veliko veće, u sastavu: predsednik Suda dr Dragiša B. Slijepčević, predsednik Veća i sudije Katarina Manojlović Andrić, dr Marija Draškić, dr Agneš Kartag Odri, dr Goran Ilić, Sabahudin Tahirović, dr Dragan Stojanović i mr Milan Marković, članovi Veća, u postupku po ustavnoj žalbi Gorana Pešića, Šabana Aerovića, Bobana Pavlovića, Ranka Balevića, Slobodana Stevanovića, Zorana Jovanovića, Ljubiše Veljkovića, Zorana Stojanovića, Tomislava Vučkovića, Dragana Milojevića, Dragiše Kostića, Jovice Milojković, Dragana Gojkovića, Gorana Simonovića, Nenada Matejića, Aleksandra Mitića, Bobana Pešića, Živote Matića, Tomislava Petrovića, Bobana Jovanovića, Envera Islama, Vladice Veličkovića, Ivana Bogosavljevića, Petra Spasića, Srđana Stankovića, Milana Milosavljevića, Svetislava Mitrovića, Novice Mitrovića, Nenada Islamovića, Branislava Stankovića, Jovice Jovanovića, Tomislava Stojanovića, Dragana Smiljkovića, Zorana Stevanovića, Zvonka Obradovića, Miodraga Nešića, Dragoljuba Petrovića, Slavoljuba Ilića, Gordana Radonjića, Slobodana Petrovića, Ljubiše Andrejića, Zorana Krstića, Marina Rajića, Miodraga Rajića, Dušana Zdravkovića, Dragana Petkovića, Mije Ibraimovića, Dragana Petrovića, Dragana Kocića, Zorana Živkovića, Dejana Nikolića, Srđana Jovanovića, Miodraga Nikolića, Zorana Đorđevića, Slaviše Stojanovića, Dragana Rajkovića, Milisava Stanojevića, Saše Antova, Zorana Nikolića, Zorana Mihajlovića, Dragana Josifovića, Voje Stojanović, Milorada Mladenovića, Dragana Ilića, Gorana Ivanovića, Miodraga Jovanovića, Tomislava Pavlovića, Gorana Jeremijaš, Dragoljuba Živkovića, Dragana Jovanovića, Dejana Markovića, Zvonka Pavlovića, Vučka Videnovića, Saše Radivojevića, Saše Jovanovića, Slavka Nikolića, Slavoljuba Stojanovića, Blagosava Stevanovića, Bratislava Elenova, Saše Petrovića, Slađana Savića, Damira Stevanovića, Ljubiše Cvetkovića, Jovice Jovanovića, Ivana Nikolića, Radeta Apostolovića, Srđana Rančića, Dragana Markovića, Slaviše Veljkovića, Miroslava Ristića, Jovice Stojiljkovića, Milančeta Markova, Dejana Nikolića, Zorana Todorova, Zorana Petrovića, Dragana Mladenovića, Mil eta Kocića, Zorana Mitrovića, Gorana Ivkovića, Branka Mitrovića, Slobodana Stevanovića, Miroslava Rakića, Ivice Stevića, Srđana Jocića, Vladimira Markovića, Milovana Pejovića, Branka Nikolića, Slaviše Ilića, Dimitra Lazarova, Saše Cekića, Jovana Cvetkovića, Dušana Smiljića, Radoja Markovića, Milana Icića, Miodraga Radića, Dejana Plavšića, Bratislava Plavšića, Bogoljuba Miloševića, Branislava Mitića, Dragana Rašića, Zorice Rašića, Nebojše Mladenovića, Dragana Bulatovića, Zorana Miljkovića, Siniše Mirića, Vladana Markovića, Đorđa Radenkovića, Dragana Golubovića, Miodraga Golubovića, Miodraga Rašića, Vasipa Osmanovića, Jovice Rajkovića, Ivice Rajkovića, Živojina Atanaskovića, Toplice Savića, Miodraga Popovića, Lazara Milojevića, Dejana Rašića, Ljubena Guseva, Zorana Mladenov a, Bratislava Golubovića, Branislava Popovića, Zorana Kostića, Svetomir a Stančića, Nebojše Milosavljevića, Miodraga Ignjatovića, Ivice Markovića, Siniš e Stojanovića, Vladimira Ilića, Jovice Rančića, Safeta Dizdarevića, Dušana Rakića, Dragana Jovanovića, Nenada Živkovića, Gorana Topića, Stojana Lazarevića, Branisla va Đorđevića, Miodraga Petrovića, Dragomira Popovića, Slavka Bešića, Dejana Becića, Slobodana Stankovića, Rad eta Lazovića, Zorana Zlatanovića, Dragana Veselinovića, Saše Andonovića, Dragana Grozdanovića, Miloša Stanojevića, Slavka Markovića, Dragana Bojića, Predraga Vasića, Miodraga Bojovića, Marije Đurović, Vladimira Stankovića, Nebojše Ilića, Milana Stefanovića, Borislava Rajkovića, Bobana Stamenkovića, Milana Leposavića, Branislava Živića, Mihajla Jocića, Dragoslava Stojanovića, Dragana Mrđe, Dragana Šundrića, Toplice Đorđevića, Karla Godler a, Vladana Mihajlovića, Srećka Perića, Bobana Kocića, Milovana Stanojevića, Siniše Stankovića, Miće Lazarevića, Darka Petrovića, Ivana Radenkovića, Miodraga Golubovića, Milana Milosavljevića, Miomira Đokića, Nenada Nikolića, Daniela Ilića, Slaviše Mitića, Ljubiše Vujačića, Muharema Selimovića, Slađana Nikolića, Ljubomira Ćirića, Slobodana Todorovića, Dragoslava Ranđelovića, Milana Milića, Mil eta Cvejića, Miljana Damnjančića, Saše Mijajlovića, Nenada Ranđelovića, Zorana Dabića, Ivice Hitreca, Živojina Polivakića, Miroljuba Spasića, Slobodana Pekića, Ivana Stojkovića, Dragana Miletića, Vojkana Trifunovića, Slobodana Ilića, Bobana Brankavića, Aleksandre Jelenić, Miodraga Cvetanovića, Aksentij a Stojkovića, Miodraga Mitića, Dragiše Trifunovića, Radojice Milinčića, Milorada Vasića, Aleksandra Krstića, Milosava Damnjanovića, Damira Parmać a, Gorana Ranđelovića, Bratislava Đorđevića, Zorana Ilića, Marka Tadića, Mileta Pešića, Ivana Petkovića, Predraga Ranđelovića, Saše Veličkovića, Ognjena Kosanovića, Zorana Mladenovića, Amleta Maksutovića, Sedata Maksutovića, Vladana Miladinovića, Novice Mustafića, Bratislav a Petrovića, Rajka Stojiljkovića, Bojan a Stojiljkovića, Bratislava Cekića, Miodraga Ilića, Radovana Stanojevića, Mikice Ilića, Dragana Stevanovića, Božura Đurkovića, Nenada Milutinović, Gorana Vaskovića, Jovana Stepanovića, Vladimira Mihajlovića, Zorana Živkovića, Slađana Jovanovića, Gorana Milovanovića, Miroslava Nikolića, Branke Stojanovića, Tomislava Đorđevića, Ljubodraga Nikolića, Jovice Nešića, Zvonimira Anđelkovića, Miodraga Petrovića, Dejana Radovanovića, Bobana Mihajlovića, Dejana Cvetkovića, Gorana Dinića i Marjana Todorovića , svih iz Niša , na osnovu člana 167. stav 4. u vezi člana 170. Ustava Republike Srbije, na sednici Veća održanoj 16. januara 201 3. godine, doneo je
1. Usvaja se ustavna žalba Gorana Pešića, Šabana Aerovića, Bobana Pavlovića, Ranka Balevića, Slobodana Stevanovića, Zorana Jovanovića, Ljubiše Veljkovića, Zorana Stojanovića, Tomislava Vučkovića, Dragana Milojevića, Dragiše Kostića, Jovice Milojković, Dragana Gojkovića, Gorana Simonovića, Nenada Matejića, Aleksandra Mitića, Bobana Pešića, Živote Matića, Tomislava Petrovića, Bobana Jovanovića, Envera Islama, Vladice Veličkovića, Ivana Bogosavljevića, Petra Spasića, Srđana Stankovića, Milana Milosavljevića, Svetislava Mitrovića, Novice Mitrovića, Nenada Islamovića, Branislava Stankovića, Jovice Jovanovića, Tomislava Stojanovića, Dragana Smiljkovića, Zorana Stevanovića, Zvonka Obradovića, Miodraga Nešića, Dragoljuba Petrovića, Slavoljuba Ilića, Gordana Radonjića, Slobodana Petrovića, Ljubiše Andrejića, Zorana Krstića, Marina Rajića, Miodraga Rajića, Dušana Zdravkovića, Dragana Petkovića, Mije Ibraimovića, Dragana Petrovića, Dragana Kocića, Zorana Živkovića, Dejana Nikolića, Srđana Jovanovića, Miodraga Nikolića, Zorana Đorđevića, Slaviše Stojanovića, Dragana Rajkovića, Milisava Stanojevića, Saše Antova, Zorana Nikolića, Zorana Mihajlovića, Dragana Josifovića, Voje Stojanović, Milorada Mladenovića, Dragana Ilića, Gorana Ivanovića, Miodraga Jovanovića, Tomislava Pavlovića, Gorana Jeremijaš, Dragoljuba Živkovića, Dragana Jovanovića, Dejana Markovića, Zvonka Pavlovića, Vučka Videnovića, Saše Radivojevića, Saše Jovanovića, Slavka Nikolića, Slavoljuba Stojanovića, Blagosava Stevanovića, Bratislava Elenova, Saše Petrovića, Slađana Savića, Damira Stevanovića, Ljubiše Cvetkovića, Jovice Jovanovića, Ivana Nikolića, Radeta Apostolovića, Srđana Rančića, Dragana Markovića, Slaviše Veljkovića, Miroslava Ristića, Jovice Stojiljkovića, Milančeta Markova, Dejana Nikolića, Zorana Todorova, Zorana Petrovića, Dragana Mladenovića, Mil eta Kocića, Zorana Mitrovića, Gorana Ivkovića, Branka Mitrovića, Slobodana Stevanovića, Miroslava Rakića, Ivice Stevića, Srđana Jocića, Vladimira Markovića, Milovana Pejovića, Branka Nikolića, Slaviše Ilića, Dimitra Lazarova, Saše Cekića, Jovana Cvetkovića, Dušana Smiljića, Radoja Markovića, Milana Icića, Miodraga Radića, Dejana Plavšića, Bratislava Plavšića, Bogoljuba Miloševića, Branislava Mitića, Dragana Rašića, Zorice Rašića, Nebojše Mladenovića, Dragana Bulatovića, Zorana Miljkovića, Siniše Mirića, Vladana Markovića, Đorđa Radenkovića, Dragana Golubovića, Miodraga Golubovića, Miodraga Rašića, Vasip a Osmanovića, Jovice Rajkovića, Ivice Rajkovića, Živojina Atanaskovića, Toplice Savića, Miodraga Popovića, Lazara Milojevića, Dejana Rašića, Ljubena Guseva, Zorana Mladenov a, Bratislava Golubovića, Branislava Popovića, Zorana Kostića, Svetomir a Stančića, Nebojše Milosavljevića, Miodraga Ignjatovića, Ivice Markovića, Siniš e Stojanovića, Vladimira Ilića, Jovice Rančića, Safeta Dizdarevića, Dušana Rakića, Dragana Jovanovića, Nenada Živkovića, Gorana Topića, Stojana Lazarevića, Branisla va Đorđevića, Miodraga Petrovića, Dragomira Popovića, Slavka Bešića, Dejana Becića, Slobodana Stankovića, Rad eta Lazovića, Zorana Zlatanovića, Dragana Veselinovića, Saše Andonovića, Dragana Grozdanovića, Miloša Stanojevića, Slavka Markovića, Dragana Bojića, Predraga Vasića, Miodraga Bojovića, Marije Đurović, Vladimira Stankovića, Nebojše Ilića, Milana Stefanovića, Borislava Rajkovića, Bobana Stamenkovića, Milana Leposavića, Branislava Živića, Mihajla Jocića, Dragoslava Stojanovića, Dragana Mrđe, Dragana Šundrića, Toplice Đorđevića, Karla Godler a, Vladana Mihajlovića, Srećka Perića, Bobana Kocića, Milovana Stanojevića, Siniše Stankovića, Miće Lazarevića, Darka Petrovića, Ivana Radenkovića, Miodraga Golubovića, Milana Milosavljevića, Miomira Đokića, Nenada Nikolića, Daniela Ilića, Slaviše Mitića, Ljubiše Vujačića, Muharema Selimovića, Slađana Nikolića, Ljubomira Ćirića, Slobodana Todorovića, Dragoslava Ranđelovića, Milana Milića, Mil eta Cvejića, Miljana Damnjančića, Saše Mijajlovića, Nenada Ranđelovića, Zorana Dabića, Ivice Hitreca, Živojina Polivakića, Miroljuba Spasića, Slobodana Pekića, Ivana Stojkovića, Dragana Miletića, Vojkana Trifunovića, Slobodana Ilića, Bobana Brankavića, Aleksandre Jelenić, Miodraga Cvetanovića, Aksentija Stojkovića, Miodraga Mitića, Dragiše Trifunovića, Radojice Milinčića, Milorada Vasića, Aleksandra Krstića, Milosava Damnjanovića, Damira Parmać a, Gorana Ranđelovića, Bratislava Đorđevića, Zorana Ilića, Marka Tadića, Mileta Pešića, Ivana Petkovića, Predraga Ranđelovića, Saše Veličkovića, Ognjena Kosanovića, Zorana Mladenovića, Amleta Maksutovića, Sedata Maksutovića, Vladana Miladinovića, Novice Mustafića, Bratislav a Petrovića, Rajka Stojiljkovića, Bojan a Stojiljkovića, Bratislava Cekića, Miodraga Ilića, Radovana Stanojevića, Mikice Ilića, Dragana Stevanovića, Božura Đurkovića, Nenada Milutinović, Gorana Vaskovića, Jovana Stepanovića, Vladimira Mihajlovića, Zorana Živkovića, Slađana Jovanovića, Gorana Milovanovića, Miroslava Nikolića, Branke Stojanovića, Tomislava Đorđevića, Ljubodraga Nikolića, Jovice Nešića, Zvonimira Anđelkovića, Miodraga Petrovića, Dejana Radovanovića, Bobana Mihajlovića, Dejana Cvetkovića, Gorana Dinića i Marjana Todorovića i utvrđuje da su presudom Osnovnog suda u Nišu P. 2905/10 od 12. februara 2010. godine i presudom Apelacionog suda u Nišu Gž. 3994/10 od 3. februara 2011. godine povređena prava podnosilaca ustavne žalbe na jednaku zaštitu prava pred sudovima iz člana 36. stav 1. Ustava Republike Srbije, dok se u preostalom delu ustavna žalba odbacuje.
2. Odluku objaviti u „Službenom glasniku Republike Srbije“.
1. Goran Pešić iz Niša i drugi podnosioci ustavne žalbe navedeni u uvodu, odnosno izreci, preko punomoćnika Srđana Aleksića, advokata iz Niša, podneli su 22. marta 2011. godine ustavnu žalbu protiv presude Osnovnog suda u Nišu P. 2905/10 od 12. februara 2010. godine i presud e Apelacionog suda u Nišu Gž. 3994/10 od 3. februara 201 1. godine, zbog povrede prava na pravično suđenje iz člana 32. stav 1. Ustava Republike Srbije i prava na jednaku zaštitu prava pred sudovima iz člana 36. stav 1. Ustava.
Podnosioci ustavne žalbe navode da se „odluke prvostepenog i drugostepenog suda ne mogu smatrati pravičnim (...) jer su sudovi načinili bitnu povredu odredaba Zakona o parničnom postupku, budući da tokom postupka sud nije izveo sve dokaze koje su tužioci predlagali“, i da je time „samovlasno promenio suštinu tužbenog zahteva tužilaca“, i to tako što je kao “pravni osnov potraživanja naveo štetu, a ne dug, kako su to naveli tužioci“. Podnosioci su, takođe, istakli da im je povređeno ustavno pravo na jednaku zaštitu prava pred sudovima, zajemčeno odredbom člana 36. stav 1. Ustava. U prilog svojim tvrdnjama su priložili presudu Okružnog suda u Beogradu Gž. 2386/08 od 16. jula 2008. godine. Predložili su da Ustavni sud usvoji ustavnu žalbu i poništi osporene presude.
2. Saglasno odredbi člana 170. Ustava Republike Srbije, ustavna žalba se može izjaviti protiv pojedinačnih akata ili radnji državnih organa ili organizacija kojima su poverena javna ovlašćenja, a kojima se povređuju ili uskraćuju ljudska ili manjinska prava i slobode zajemčene Ustavom, ako su iscrpljena ili nisu predviđena druga pravna sredstva za njihovu zaštitu. Postupak po ustavnoj žalbi se, u smislu člana 175. stav 3. Ustava, uređuje zakonom.
U postupku pružanja ustavnosudske zaštite, povodom ispitivanja osnovanosti ustavne žalbe u granicama istaknutog zahteva, Ustavni sud utvrđuje da li je u postupku odlučivanja o pravima i obavezama podnosilaca ustavne žalbe povređeno ili uskraćeno njihovo Ustavom zajemčeno pravo ili sloboda.
3. Ustavni sud je u sprovedenom postupku, iz sadržine ustavne žalbe i dostavljene dokumentacije, utvrdio sledeće činjenice i okolnosti od značaja za odlučivanje:
Osporenom presudom Osnovnog suda u Nišu P. 2905/10 od 12. februara 2010. godine odbijen je tužbeni zahtev tužilaca, ovde podnosilaca ustavne žalbe, kojim su tražili da se obaveže tužena Republika Srbija - Ministarstvo odbrane - Vojna pošta 1410 Niš, da svakom od tužilaca isplati određene novčane iznose, bliže navedene u izreci prvostepene presude, za učešće u ratu tokom 1999. godine, na ime neisplaćenih ''ratnih dnevnica'' i naknade troškova zbog odvojenog života od porodice, sa zakonskom zateznom kamatom počev od dospeća svakog pojedinačnog iznosa do konačne isplate. Istom presudom tužioci, ovde podnosioci ustavne žalbe, su obavezani da naknade tuženom tr oškove postupka u iznosu od 3.000,00 dinara.
Osporenom presudom Apelacionog suda u Nišu Gž. 3994/10 od 3. februara 2011. godine odbijena je kao neosnovana žalba tužilaca, ovde podnosilaca ustavne žalbe, i potvrđena je prvostepena presuda Osnovnog suda u Nišu P. 2905/10 od 12. februara 2010. godine .
Iz uvoda prvostepene presude proizlazi da je tužba u ovoj pravnoj stvari podneta „radi duga“.
Presudom Okružnog suda u Beogradu Gž. 2386/08 od 16. jula 2008. godine odbijena je žalba tužene i potvrđena presuda Drugog opštinskog suda u Beogradu P. 4734/07 od 31. oktobra 2007. godine, kojom je obavezana tužena da tužiocu D. C. iz Aleksandrovca na ime izmirenja duga zbog neisplaćenih dnevnica u periodu od 24. marta do 23. juna 1999. godine plati opredeljeni novčani iznos, sa zakonskom zateznom kamatom , kako je bliže označeno u izreci.
4. Odredbama Ustava, na čiju povredu ukazuju podnosioci u ustavnoj žalbi, utvrđeno je da svako ima pravo da nezavisan, nepristrasan i zakonom već ustanovljen sud, pravično i u razumnom roku, javno raspravi i odluči o njegovim pravima i obavezama, osnovanosti sumnje koja je bila razlog za pokretanje postupka, kao i o optužbama protiv njega (član 32. stav 1.) i da se jemči jednaka zaštita prava pred sudovima i drugim državnim organima, imaocima javnih ovlašćenja i organima autonomne pokrajine i jedinica lokalne samouprave (član 36. stav 1.).
Odredbama Zakona o obligacionim odnosima („Službeni list SFRJ“, br. 29/78, 39/85, 45/89 i 57/89 i „Službeni list SRJ“, br. 31/93, 22/99, 23/99, 35/99 i 44/99), pored ostalog, propisano je: da pravno lice odgovara za štetu koju njegov organ prouzrokuje trećem licu u vršenju ili u vezi sa vršenjem svojih funkcija (član 172. stav 1.); da potraživanje naknade prouzrokovane štete zastareva za tri godine od kad je oštećenik doznao za štetu i za lice koje je štetu učinilo, kao i da u svakom slučaju ovo potraživanje zastareva za pet godina od kad je šteta nastala (član 376. st. 1. i 2.).
5. Razmatrajući razloge i navode ustavne žalbe, Ustavni sud je utvrdio da su podnosioci ustavne žalbe ukazali na nejednako postupanje sudova u istoj činjeničnoj i pravnoj situaciji, smatrajući da im je time povređeno pravo na jednaku zaštitu prava iz člana 36. stav 1. Ustava. Saglasno izloženom, Ustavni sud je u konkretnom slučaju prvo pošao od ocene osnovanosti navoda ustavne žalbe koji se odnose na različito postupanje sudova povodom iste činjenične i pravne situacije.
Uvidom u dostavljenu pravosnažnu presudu Drugog opštinskog suda u Beogradu P. 4734/07 od 31. oktobra 200 7. godine, koja je potvrđena presudom Okružnog suda u Beogradu, Ustavni sud je utvrdio da je usvojen zahtev tužioca za isplatu naknade za neisplaćene ratne dnevnice na ime učešća u ratu za vreme NATO agresije 1999. godine, odnosno da je u tom slučaju o tužbenom zahtevu koji je bio istovetan sa tužbenim zahtevom podnosilaca ustavne žalbe odlučeno na drugačiji, suprotan način – pravosnažnim usvajanjem tužbenog zahteva. Dakle, Okružni sud u Beogradu je, kao sud poslednje instance, u dostavljenoj presudi Gž. 2386/08 od 1 6. jula 2008. godine, kojom je potvrdio prvostepenu presudu Drugog opštinskog suda u Beogradu, zauzeo drugačiji pravni stav od stava Apelacionog suda u Nišu u osporenoj presudi u odnosu na pravo rezervista na naknadu ''ratnih dnevnica'' na ime učešća u ratu za vreme NATO agresije 1999. godine.
Po stanovištu Ustavnog suda, sudovi poslednje instance su donošenjem različitih odluka o osnovanosti tužbenih zahteva koji su se zasnivali na identičnom činjeničnom stanju i istom spornom pravnom pitanju, podnosioce ustavne žalbe čiji su tužbeni zahtevi odbijeni kao neosnovani, doveli u bitno različit položaj od onoga u kome je bio tužilac čiji je istovrsni tužbeni zahtev postavljen prema istom tuženom usvojen. Kako su drugostepeni sudovi, kao sudovi poslednje instance u predmetnim parničnim postupcima, donosili različite odluke u identičnoj činjeničnoj i pravnoj situaciji, Ustavni sud je stanovišta da je takva praksa suprotna pravu na jednaku pravnu zaštitu pred sudovima (videti presude Evropskog suda za ljudska prava: ''Santos Pinto protiv Portugalije'' od 20. maja 2008. godine i ''Beian protiv Rumunije'' od 6. decembra 2007. godine). Videti i Odluku Ustavnog suda Už–2886/2010 od 4. oktobra 2012. godine.
Polazeći od izloženog, Ustavni sud je na osnovu odredbe člana 89. stav 1. Zakona o Ustavnom sudu („Službeni glasnik RS“, br. 109/07 i 99/11), ustavnu žalbu u ovom delu usvojio, kao u prvom delu tačke 1. izreke.
6. U pogledu navoda podnosilaca ustavne žalbe da im je pravo na pravično suđenje povređeno time što prvostepeni sud nije izveo sve dokaze koje su kao tužioci predložili u parničnom postupku, konkretno - saslušanje stranaka i veštačenje, Ustavni sud ukazuje na to da je pitanje načina na koji se dokazni postupak sprovodi, kao i pitanje prihvatljivosti i ocene dokaza, u nadležnosti redovnih sudova. Postupajući u parničnom postupku, u skladu sa načelom slobodne ocene dokaza, sud nije vezan, ograničen, ili na bilo koji zakonom propisan način uslovljen posebnim formalnim dokaznim pravilima. Imajući u vidu sadržinu garancija koje se jemče članom 32. stav 1. Ustava, Ustavni sud je ocenio da se ovom ustavnom odredbom ne daje stranci neograničeno pravo da predlaže izvođenje dokaza pred sudom, niti se garantuje pravo da svi dokazni predlozi stranke budu prihvaćeni, pa tako ni predlog da se saslušaju stranke ili izvrši veštačenje. S druge strane, Ustavni sud ističe da je zadatak i obaveza sudova da navedu razloge zbog kojih su odlučili da ne izvode dokaze koje je stranka izričito zahtevala. Poštovanje ovog principa prvenstveno omogućava stranci da kasnije delotvorno i efikasno koristi raspoložive pravne lekove (vidi npr . Odluku Ustavnog suda Už-1100/2008). U konkretnom slučaju, prvostepeni sud je obrazložio svoju odluku o neizvođenju dokaza time što je ocenio kao osnovan istaknuti materijalnopravni prigovor zastarelosti potraživanja, pa bi izvođenje dokaza veštačenjem bilo suprotno pravu stranaka da se postupak završi u razumnom roku i dužnosti suda da postupak sprovede bez odugovlačenja i sa što manje troškova.
U odnosu na navode podnosilaca ustavne žalbe da im je pravo na pravično suđenje povređeno i time što je postupajući sud promenio pravni osnov potraživanja, Ustavni sud ističe da je odredbom člana 187. stav 4. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 125/04 i 111/09) propisano da će sud postupati po tužbi i kada tužilac nije naveo pravni osnov tužbenog zahteva, a ako je tužilac naveo pravni osnov, sud nije vezan za njega, te je stoga, u skladu sa načelom iura novit curia, dužnost suda da utvrdi pravni osnov tužbenog zahteva.
S obzirom na navedeno, Ustavni sud je ocenio da izneti navodi ne predstavljaju ustavnopravne razloge na kojima se mogu zasnivati tvrdnje o povredi ustavnog prava na pravično suđenje. Stoga je Ustavni sud u ovom delu odbacio ustavnu žalbu, saglasno odredbi člana 36. stav 1. tačka 7) Zakona o Ustavnom sudu, jer ne postoje Ustavom i Zakonom utvrđene pretpostavke za vođenje postupka, kao u drugom delu tačke 1. izreke.
Ustavni sud je ovakav stav zauzeo i u Odluci Už-2156/2011 od 7. novembra 2012. godine.
7. S obzirom na to da je u konkretnom slučaju Ustavni sud našao da nisu ispunjene pretpostavke za ispitivanje istaknute povrede prava na pravično suđenje, Sud smatra da objavljivanje ove odluke u „Službenom glasniku Republike Srbije“ predstavlja, saglasno odredbi člana 89. stav 2. Zakona o Ustavnom sudu, pravičan vid zadovoljenja podnosilaca ustavne žalbe zbog utvrđene povrede prava na jednaku zaštitu prava iz člana 36. stav 1. Ustava, pa je odlučio kao u tački 2. izreke.
8. S obzirom na navedeno, Ustavni sud je, na osnovu odredaba člana 42b stav 1. tačka 1), člana 45. tačka 9) i člana 46. tačka 9) Zakona o Ustavnom sudu, kao i člana 84. Poslovnika o radu Ustavnog suda („Službeni glasnik RS“, br. 24/08, 27/08 i 76/11), doneo Odluku kao u izreci.
PREDSEDNIK VEĆA
dr Dragiša B. Slijepčević