Ustavni sud u sastavu: predsednik dr Dragiša Slijepčević i sudije dr Olivera Vučić, Bratislav Đokić, Vesna Ilić Prelić, dr Goran Ilić, dr Agneš Kartag Odri, Katarina Manojlović Andrić, mr Milan Marković, dr Bosa Nenadić, Milan Stanić, dr Dragan Stojanović, mr Tomislav Stojković, Sabahudin Tahirović i Predrag Ćetković, u postupku po ustavnoj žalbi Tomislava Todorovića, Negovana Stanimirovića, Bojana Stefanovića, Damira Petrovića, Dragana Petrovića, Ljubiše Stojkovića, Zefira Bašića, Nebojše Veljkovića, Gordane Milenković, Mirka Pavlovića, Slobodana Jovanovića, Vlade Ranđelovića, Aleksandra Stojanovića, Dragoljuba Nikolića, Miroslava Đorđevića, Jovice Mijatovića, Nenada Ćirića, Ljubiše Mitrovića, Nebojše Đorđevića, Bobana Miloševića, Radosava Milenkovića, Dejana Ćirića, Slaviše Stojanovića, Bobana Radonjića, Novice Radojkovića, Dejana Pejovića, Negomira Krstića, Bobana Mijalkovića, Vladice Ristića, Ljubiše Petkovića, Dragoslava Nikolića, Bratislava Nešića, Dragija Radojevića, Stojana Ivanova, Aleksandra Marinkovića, Miroslava Nikolića, Miroslava Milosavljevića, Vladimira Stojanovića, Slaviše Tasića, Srbislava Zdravkovića, Nebojše Nikolića, Dejana Krstića, Srđana Kitića, Slobodana Petrovića, Saše Sibinovića, Slavoljuba Jovića, Obrena Mihajlovića, Miodraga Ristića, Nebojše Denića, Ljubiše Vidojkovića, Dragana Jovanovića, Zorana Pavlovića, Dragana Rajkovića, Zorana Živića, Dragoslava Stamenkovića, Živorada Matića, Jugoslava Jankovića, Bojana Ranđelovića, Igora Mitića, Jovice Markovića, Novice Dimitrijevića, Ivana Živkovića, Gorana Đorđevića, Časlava Petrovića, Filipa Petrovića, Nebojše Cvetkovića, Đorđa Pavlovića, Dragana Stojanovića, Ljubomira Tomića, Radmila Kostadinovića, Zorana Stankovića, Stipana Đurakovića, Bratislava Jocića, Dragoljuba Milkića, Srđana Arsića, Perice Nikolića, Slobodana Mladenovića, Snežane Lazić, Slaviše Gavrilovića, Ivana Stankovića, Dragana Markovića, Dragana Trenčića, Siniše Živkovića, Stanimira Sretića, Srboljuba Ilića, Predraga Ivkovića, Dragana Stojiljkovića, Milutina Jošića, Slobodana Antića, Srđana Dimitrijevića, Zorana Jankovića, Gorana Jovanovića, Aleksandra Đorđevića i Zlatka Trajkova, svih iz Niša, Živadina Petkovića, Dragana Petkovića, Gorana Ranđelovića i Kristivoja Ivkovića, svih iz Gadžinog Hana, na osnovu člana 167. stav 4. u vezi člana 170. Ustava Republike Srbije, na sednici održanoj 17. februara 2011. godine, doneo je

REŠENjE

1. Obustavlja se postupak po ustavnoj žalbi Slaviše Stojanovića.

2. Odbacuje se ustavna žalba ostalih podnosilaca izjavljena protiv presude Opštinskog suda u Nišu P. 1733/09 od 24. septembra 2009. godine i presude Apelacionog suda u Nišu Gž. 146/10 od 26. januara 2010. godine.

Obrazloženje

1. Tomislav Todorović iz Niša i drugi podnosioci navedeni u uvodu su 17. juna 2010. godine podneli Ustavnom sudu ustavnu žalbu protiv presude Opštinskog suda u Nišu P. 1733/09 od 24. septembra 2009. godine i presude Apelacionog suda u Nišu Gž. 146/10 od 26. januara 2010. godine, zbog povrede načela zabrane diskriminacije iz člana 21. Ustava Republike Srbije.

U ustavnoj žalbi se, pored ostalog, navodi: da su podnosioci ustavne žalbe bili učesnici rata 1999. godine; da su tužbom tražili da im Republika Srbija - Ministarstvo odbrane - Vojna pošta Niš isplati dug „po osnovu dnevnica za dane provedene u ratu, troškova i troškova zbog odvojenog života od porodice“; da je osnov za isplatu bila Naredba načelnika štaba Vrhovne komande od 18. aprila 1999. godine, kojom je Štab Vrhovne komande priznao dnevnice u određenom iznosu prema Pravilniku o naknadi putnih i drugih troškova u Vojsci Jugoslavije; da je Opštinski sud u Nišu presudom P. 1733/09 od 24. septembra 2009. godine odbio zahtev tužilaca, a Apelacioni sud u Nišu presudom Gž. 146/10 od 26. januara 2010. godine potvrdio prvostepenu presudu; da je Vlada Republike Srbije po Sporazumu sa štrajkačkim Odborom ratnih vojnih rezervista iz nerazvijenih opština Kuršumlija, Lebane, Bojnik, Žitorađa, Doljevac, Prokuplje i Blace od 11. januara 2008. godine pojedinim vojnim rezervistima isplatila dug iste godine; da su i pojedini sudovi svojim presudama utvrđivali postojanje duga i priznavali pravo na ratne dnevnice učesnicima rata; da su podnosioci ustavne žalbe osporenim presudama stavljeni u neravnopravan položaj u odnosu na „saborce“ iz drugih opština.

Podnosioci ustavne žalbe su podneskom od 29. novembra 2010. godine obavestili Sud da će ih u postupku po ustavnoj žalbi kao punomoćnik zastupati Mirjana Ristić, advokat iz Niša, i kao dokaz o tome dostavili punomoćje. Istim podneskom Sud je obavešten da je podnosilac ustavne žalbe Slaviša Stojanović „odustao od daljeg postupka“.

2. Saglasno odredbi člana 170. Ustava Republike Srbije, ustavna žalba se može izjaviti protiv pojedinačnih akata ili radnji državnih organa ili organizacija kojima su poverena javna ovlašćenja, a kojima se povređuju ili uskraćuju ljudska ili manjinska prava i slobode zajemčene Ustavom, ako su iscrpljena ili nisu predviđena druga pravna sredstva za njihovu zaštitu. Postupak po ustavnoj žalbi se, u smislu člana 175. stav 3. Ustava, uređuje zakonom.

Odredba člana 82. stav 1. Zakona o Ustavnom sudu („Službeni glasnik RS“, broj 109/07) je po svojoj sadržini istovetna odredbi člana 170. Ustava.

Odredbom člana 88. tačka 1. istog zakona je propisano da će Ustavni sud obustaviti postupak ako je ustavna žalba povučena.

3. Imajući u vidu da je podnosilac ustavne žalbe Slaviša Stojanović povukao ustavnu žalbu, Ustavni sud je obustavio postupak po njegovoj ustavnoj žalbi, odlučujući kao u tački 1. izreke, saglasno odredbi člana 88. tačka 1. Zakona o Ustavnom sudu.

4. Razmatrajući navode i razloge iznete u ustavnoj žalbi, Ustavni sud je utvrdio da njeni podnosioci smatraju da je osporenim presudama Opštinskog suda u Nišu P. 1733/09 od 24. septembra 2009. godine i Apelacionog suda u Nišu Gž. 146/10 od 26. januara 2010. godine povređeno načelo zabrane diskriminacije zajemčeno članom 21. Ustava.

Odredbama člana 21. Ustava je, pored ostalog, utvrđeno: da su pred Ustavom i zakonom svi jednaki (stav 1.); da svako ima pravo na jednaku zakonsku zaštitu, bez diskriminacije (stav 2.); da je zabranjena svaka diskriminacija, neposredna ili posredna, po bilo kom osnovu, a naročito po osnovu rase, pola, nacionalne pripadnosti, društvenog porekla, rođenja, veroispovesti, političkog ili drugog uverenja, imovnog stanja, kulture, jezika, starosti i psihičkog ili fizičkog invaliditeta (stav 3.).

Po nalaženju Ustavnog suda, ustavne garancije iz člana 21. Ustava ne osiguravaju nezavisna i samostalna prava koja mogu biti predmet ispitivanja po ustavnoj žalbi, već se radi o pravima akcesorne prirode na koja se neko lice može pozvati samo u vezi sa uživanjem nekog od ljudskih prava i sloboda zajemčenih Ustavom (npr. pravom na pravično suđenje, pravom na pravno sredstvo i dr.). Naime, odredbe o ljudskim i manjinskim pravima i slobodama sadržane u Drugom delu Ustava moraju se posmatrati kao celina, a osnovna načela, među kojima je i načelo zabrane diskriminacije, moraju se dovesti u vezu sa sadržinom pojedinih prava i sloboda koje se jemče Ustavom. Međutim, u ustavnoj žalbi, pored odredaba člana 21. st. 1. do 3. Ustava kojima se utvrđuje načelo zabrane diskriminacije, nisu označene druge odredbe Ustava kojima se garantuju ljudska prava ili slobode.

Navodi podnosilaca ustavne žalbe koji se odnose na to da su „pojedini sudovi svojim presudama utvrđivali postojanje duga i priznavali pravo na ratne dnevnice učesnicima rata“, mogli bi se eventualno dovesti u vezu sa pravom na jednaku zaštitu prava pred sudovima iz člana 36. stav 1. Ustava, ali uz ustavnu žalbu nisu dostavljeni dokazi o drugačijem postupanju sudova u istoj činjeničnoj i pravnoj situaciji. Podnosioci su kao dokaz nejednakog postupanja sudova priložili samo fotokopiju prve i druge strane presude Drugog opštinskog suda u Beogradu P. 4379/04 od 22. decembra 2004. godine, na osnovu koje se može utvrditi da nije preispitivana u žalbenom postupku pred višim sudom. Stoga, po oceni Ustavnog suda, dostavljeni deo prvostepene presude iz 2004. godine ne može biti dokaz o različitom postupanju drugostepenih sudova, a posebno u situaciji kada je prvostepena presuda koja se osporava ustavnom žalbom doneta 2009. godine i kada je osnovanost tužbenog zahteva za isplatu ratnih dnevnica iz 1999. godine o kojima je odlučivano navedenim presudama, zavisila od toga da li je nastupila zastarelost potraživanja.

Imajući u vidu sve navedeno, Ustavni sud je ustavnu žalbu odbacio, saglasno odredbi člana 36. stav 1. tačka 4) Zakona o Ustavnom sudu, jer ne postoje Ustavom i Zakonom utvrđene pretpostavke za vođenje postupka i odlučivanje.

5. Polazeći od svega izloženog, Ustavni sud je, na osnovu odredbe člana 46. tačka 9) Zakona o Ustavnom sudu, rešio kao u izreci.

PREDSEDNIK

USTAVNOG SUDA

dr Dragiša Slijepčević