Ustavni sud, Veliko veće, u sastavu: predsednik Suda dr Dragiša B. Slijepčević, predsednik Veća i sudije Vesna Ilić Prelić, dr Marija Draškić, dr Agneš Kartag Odri, Predrag Ćetković, Sabahudin Tahirović, dr Dragan Stojanović i mr Tomislav Stojković, članovi Veća, na osnovu člana 167. stav 1. tačka 1. Ustava Republike Srbije, na sednici Veća održanoj 12. decembra 2012. godine, doneo

REŠENjE

Odbacuje se inicijativa za pokretanje postupka za ocenu ustavnosti i zakonitosti odredbe člana 13. tačka 5. Pravilnika o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta u Osnovnom sudu u Zrenjaninu broj I SU. 9/2010-5 od 20. maja 2010. godine.

Obrazloženje

Ustavnom sudu podneta je inicijativa za pokretanje postupka za ocenu ustavnosti i zakonitosti odredbe člana 13. tačka 5. Pravilnika o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta u Osnovnom sudu u Zrenjaninu broj I SU. 9/2010-5 od 20. maja 2010. godine. U inicijativi se navodi da je osporena odredba P ravilnika, kojom su sistematizovani poslovi "sistem administrator" nesaglasna sa Zakonom o državnim službenicima i sa članom 195. Ustava Republike Srbije, iz razloga što navedeni poslovi po svojoj složenosti, odgovornosti, stručnosti i samostalnosti u potpunosti odgovaraju zvanju samostalnog savetnika, a ne zvanju savetnika kako je to predviđeno osporenim P ravilnikom.
U odgovoru donosioca akta navodi se, pored ostalog, da je razvrstavanje radnog mesta "sistem administrator" izvršeno u skladu sa članom 38. Zakona o državnim službenicima, odnosno u skladu sa članom 12. Uredbe o razvrstavanju radnih mesta i merilima za opis radnih mesta državnih službenika ("Službeni glasnik RS", br. 117/05, 108/08, 109/09 i 95/10). Nadalje se ističe da je prilikom izrade nac rta Pravilnika poštovana i odredba člana 38. Uredbe koja propisuje da pravilnikom ne može biti određeno da na radnim mestima u zvanju višeg savetnika radi više od 10% državnih službenika, odnosno u zvanju samostalnog savetnika više od 20%. Na nacrt osporenog Pravilnika data je saglasnost od strane ministra pravde, saglasno odredbi člana 70. stav 4. Zakona o uređenju sudova, pri čemu je Ministarstvo pravde bilo ovlašćeno i dužno da izvrši kontrolu zakonitosti Pravilnika i utvrdi da li je donet u skladu sa odgovarajućim propisima.
U sprovedenom prethodnom postupku Ustavni sud je utvrdio da je osporeni Pravilnik o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta u Osnovnom sudu u Zrenjaninu doneo vršilac dužnosti predsednika suda 20. maja 2010. godine, a na osnovu člana 57. stav 2. Zakona o uređenju sudova ("Službeni glasnik RS", br. 116/08 i 104/09), čl. 1, 2, 46. i 170. Zakona o državnim službenicima ("Službeni glasnik RS", br. 79/05, 81/05, 83/05, 64/07, 67/07, 116/08 i 104/09), čl. 1. i 4. Uredbe o razvrstavanju radnih mesta i merilima za opis radnih mest a državnih službenika ("Službeni glasnik RS", br. 117/05, 108/08 i 109/09), čl. 1. i 3. Uredbe o razvrstavanju radnih mesta nameštenika ("Službeni glasnik RS", br. 5/06 i 30/06) i Pravilnika o merilima za određivanje broja sudskih osoblja u sudovima ("Službeni glasnik RS", br. 72/09 i 79/09). Ministarstvo pravde je , na osnovu člana 76. stav 4. Zakona o uređenju sudova , da lo saglasnost na osporeni Pravilnik 11. juna 2010. godine. Ovim pravilnikom utvrđuje se: unutrašnje uređenje Osnovnog suda u Zrenjaninu, broj i delokrug sudskih jedinica izvan sedišta; organizacione jedinice koje se obrazuju u Sudu i poslovi koji se u njima obavljaju; rukovođenje sudskim jedinicama i organiz acionim jedinicama u Sudu, sistematizacija radnih mesta u Sudu, ukupan broj državnih službenika i nameštenika i broj radnih mesta; nazivi radnih mesta, opis poslova radnih mesta i zvanje (za državne službenike), odnosno vrste (za nameštenike) u koje su radna mesta razvrstana; potreban broj državnih službenika i namešteni ka za svako radno mesto i uslovi za zaposlenje na sv akom radnom mestu u sudu (član 1.).
Osporenom odredbom člana 13. tačka 5. Pravilnika sistematizovano je radno mesto "sistem administrator", tako što je predviđeno da zaposleni na ovom radnom mestu obavlja poslove informatičke pripreme za analitiku rada suda, za izradu statističkih izveštaja u elektronskom i papirnom obliku i aktivno učestvuje u kreiranju analitičkih poslova u sudu, prati sprovođenje analitičko-statističkih poslova, vrši implementaciju poslovnog, aplikativnog softvera u okviru pravosudnog informacionog sistema Srbije, obučava zaposlene za primenu ovih poslovnih aplikacija, izrađuje WEB prezentaciju i dizajn poslovnog materijala suda i obavlja druge poslove po nalog u predsednika suda. Kao uslov za obavljanje poslova navedenog radnog mesta predviđena je visoka stručna sprema tehničkog smera, tri godine radnog iskustva u struci, položen državni ispit i zvanje savetnika.
Zakonom o uređenju sudova ("Službeni glasnik RS", br. 116/08, 104/09, 101/10, 31/11, 78/11 i 101/11) propisano je: da broj sudskog osoblja određuje predse dnik suda aktom o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta u sudu, u skladu sa kadrovskim planom (član 57. stav 2.); da se na zasnivanje radnog odnosa i na prava, obaveze , stručno usavršavanje, ocenjivanje i odgovnosti sudskog osoblja primenjuju propisi koji uređuju radne odnose državnih službenika i nameštenika, ako ovim zakonom nije drugačije određeno (član 69.).
Zakonom o državnim službenicima ("Službeni glasnik RS", br. 79/05, 81/05, 83/05, 64/07, 67/07, 116/08 i 104/09) propisano je: da se ovim zakonom uređuju prava i dužnosti državnih službenika i pojedina prava i dužnosti nameštenika, a pojedina prava i dužnosti državnih službenika u pojedinim državnim organima mogu se posebnim zakonom urediti i drukčije ako to proizilazi iz prirode njihovih poslova (član 1.); da je državni službenik lice čije se radno mesto sastoji od poslova iz delokruga organa državne uprave, sudova, javnih tužilaštava, Republičkog javnog pravobranilaštva, službi Narodne skupštine, predsenika Republike, Vlade, Ustavnog suda i službi organa čije članove bira Narodna skupština (u daljem tekstu: državni organi) ili s njima povezanih opštih , pravnih, informatičkih, materijalno-finansijskih, računovodstvenih i administrat ivnih poslova (član 2. stav 1.); da su izvršilačka radna mesta sva radna mesta koja nisu položaji uključujući i radna mesta rukovodilaca užih unutrašnjih jedinica u državnom organu, da se izvršilačka radna mesta razvrstavaju po zvanjima, u zavisnosti od složenosti i odgovornosti poslova, potrebnih znanja i sposobnosti i uslova rada, kao i da su zvanja viši savetnik, samostalni savetnik, savetnik, mlađi savetnik, saradnik, mlađi saradni k, referent i mlađi referent (član 35.); da se u zvanju savetnika rade složeni poslovi koji su najčešće precizno određeni i podrazumevaju primenu utvrđenih metoda rada, postupaka ili stručnih tehnika sa jasnim okvirom samostalnog delovanja, uz p ovremeni nadzor pretpostavljenog, poslovi zahtevaju sposobnost da se problemi rešavaju bez pojedinačnih uputstava pretpostavljenog i uz obraćanje pretpostavljenom samo kad je problem složen i zahteva dodatno znanje i iskustvo, za rad na poslovima u zvanju savetnika državni službenik mora da ima stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (diplomske akademske studije - master, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine i najmanje tri godine radnog iskustva u struci (član 38.); da se radna mesta, potreban broj državnih službenika na svakom radnom mestu i uslovi za rad na svakom radnom mestu u državnom organu određuju pravilnikom o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta u državnom organu (u daljem tekstu: pravilnik) (član 16).
Uredbom o razvrstavanju radnih mesta i merilima za opis radnih mesta državnih službenika ("Službeni glasnik RS", br. 117/05, 108/08, 109/09 i 95/10) propisano je: da se ova uredba primenjuje na državne službenike u ministarstvima, posebnim organizacijama, službama Vlade, stručnim službama upravnih okruga, Republičkom javnom pravobranilaštvu, sudovima i javnom tužilaštvu (u daljem tekstu: organi) (član 1.); da se položaj i i izvršilačka radna mesta opisuju u pravilniku o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta u organu , kao i da se za svako izvršilačko radno mesto navodi i zvanje u koje je ono razvrstano (član 4.); da se izvršilačka radna mesta (u daljem tekstu: radna mesta) razvrstavaju tako što se na opis svih poslova radnog mesta primene merila za procenu radnog mesta i potom odredi zvanje koje najbolje odgovara radnom mestu (član 7. stav 1.); da su merila za procenu radnih mesta složenost poslova, samostalnost u radu, odgovornost, poslovna komunikacija i kompetentnost (član 8.).
Polazeći od navedenih odredaba zakona i Uredbe, Ustavni sud je utvrdio da je pravilnik o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta, po svojoj prirodi, opšti akt kojim se u jednom organu, uređuje njegova unutrašnja organizacija i kroz radna mesta, sistematizuju poslovi i zadaci čije je obavljanje u nadležnosti tog organa. Stoga je donosilac osporenog akta bio ovlašćen da, zavisno od potreba suda, odredi broj radnih mesta, poslove koji se na tim radnim mestima obavljaju, uslove za njihovo obavljanje i potreban broj izvršilaca na svakom radnom mestu, odnosno ukupno u sudu.
Predviđajući, posebno, poslove koji će se obav ljati u okviru radnog mesta, "sistem administrator", kao i razvrstavanjem ovog radnog mesta u zvanje savetnika na način kako je to određeno u osporenoj odredbi Pravilnika, donosilac akta je postup io saglasno svojim zakonskim ovlašćenjima, kao i u skladu sa mer ilima za procenu radnih mesta iz Uredbe o razvrstavanju radnih mesta o mer ilima za opis radnih mesta državnih službenika.
Samim tim što je osporena odredba Pravilnika saglasna sa zakonom, saglasna je i sa ustavnim principom hijerarhije domaćih opštih pravnih akata iz člana 195. Ustava Republike Srbije.
Navodi podnosioca inicijative da poslovi radnog mesta "sistem administrator" prevazilaze okvire složenosti, odgovornosti, stručnosti i samostalnosti savetnika, odnosno da po svojoj prirodi odgovaraju poslovima samostalnog savetnika , izlaze iz okvira nadležnosti Ustavnog suda od ređene članom 167. Ustava, jer su isključivo u domenu autonomnog odlučivanja donosioca akta prilikom procene radnih mesta i njihovog razvrstavanja u odgovarajuća zvanja.
Imajući u vidu navedeno, Ustavni sud je stanovišta da iznetim razlozima osporavanja nije potkrepljena tvrda da ima osnova za pokretanje postupka za ocenu ustavnosti i zakonitosti osporenog Pravilnika, pa je, saglasno od redbi člana 53. stav 2. Zakona o Ustavnom sudu ("Službeni glasnik RS", br. 109/07 i 99/11), inicijativu odbacio.
Na osnovu izloženog, i odred aba člana 42b stav 1. tačka 2) i člana 46. tačka 5) Zakona o Ustavnom sudu, Ustavni sud je rešio kao u izreci.

PREDSEDNIK VEĆA
dr Dragiša B. Slijepčević