Ustavni sud, Veliko veće, u sastavu: predsednik Suda Vesna Ilić Prelić, predsednik Veća i sudije Milan Stanić, dr Milan Škulić, Miroslav Nikolić, dr Dragana Kolarić, Tatjana Babić, dr Milan Marković i mr Tomislav Stojković, članovi Veća, na osnovu člana 167. stav 1. tačka 1. Ustava Republike Srbije, na sednici Veća održanoj 21. decembra 2017. godine, doneo je

REŠENjE

Odbacuju se inicijative za pokretanje postupka za ocenu ustavnosti odredaba čl. 35. do 38. i člana 42. Zakona o javnim medijskim servisima („Službeni glasnik RS“, br. 83/14, 103/15 i 108/16).

Obrazloženje

Ustavnom sudu podnet je veći broj inicijativa za pokretanje postupka za ocenu ustavnosti navedenih odredaba Zakona iz izreke. U jednoj od podnetih inicijativa se navodi da je osporeni Zakon donet u funkciji zaštite interesa Radio televizije Srbije i Radio televizije Vojvodine, kako bi im se osiguralo stabilno finansiranje delatnosti, čime se ova dva subjekta dovode u povlašćen položaj u odnosu na druge privredne subjekte u domenu elektronskih medija. Prema navodima podnosioca inicijative bilo kakva usluga koja se pruža građanima mora da bude vezana njihovom saglasnošću da određenu uslugu građani žele da prime, a ne da se silom zakona obavezuju na plaćanje nečega što ne žele da prime (gledanje tv programa navedenih medijskih kuća) ili nisu u mogućnosti da prime (nepostojanje tv signala navedenih medijskih kuća). U pogledu definisanja obveznika plaćanja tv takse kao korisnika merila električne energije, podnosilac inicijative smatra da su na ovaj način diskriminisani građani po osnovu toga što koristeći struju bez koje se ne može, su u stvari primorani na plaćanje tv takse, jer njenim neplaćanjem mogu ostati bez električne energije. U inicijativama kojima se osporavaju odredbe člana 42. Zakona, podnosioci inicijativa iznose samo kritički osvrt na predviđena rešenja o oslobađanju od obaveze plaćanja takse i navode da je ovim članom zakona uskraćeno pravo na oslobađanje plaćanja takse članovima višečlanog domaćinstva koji nemaju ili su izgubili status hranioca porodice zbog gubitka posla, a vlasnici su stambenih jedinica ili poslovnih prostora koja imaju posebna merila za električnu energiju, iako se ista ne koriste i nemaju evidentiranu potrošnju električne energije. U preostala dva podneska podnosioci ističu svoje lične primere u slučaju podnošenja zahteva za oslobađanje plaćanja tv takse i nezadovoljstvo zbog njihovog odbijanja.

Povodom jedne od podnetih inicijativa, Ustavni sud konstatuje da je podnosilac naveo i odredbe čl. 1. do 4. i 6. do 8. Zakona, kao predmet osporavanja, ali s obzirom na to da je navedene odredbe samo citirao, bez navođenja ustavnopravnih razloga za njihovo osporavanja, kao i da su iste navedene samo u funkciji osporavanja odredaba Zakona o javnim medijskim servisima, koje se odnose na finansiranje delatnosti javnog medijskog servisa putem plaćanja takse, to je Ustavni sud utvrdio da su predmet osporavanja u ovom ustavnosudskom predmetu samo odredbe čl. 35. do 38. i člana 42. Zakona o javnim medijskim servisima.

U sprovedenom prethodnom postupku, Ustavni sud je utvrdio sledeće:

Zakonom o javnim medijskim servisima, koji je usvojen na sednici Narodne skupštine održane 2. avgusta 2014. godine, uređena su pitanja koja se odnose na rad javnih medijskih servisa i to Javne medijske ustanove „Radio-televizija Srbije” i Javne medijske ustanove „Radio-televizija Vojvodine”, njihova delatnost i načela na kojima se zasniva obavljanje delatnosti, javni interes koji ostvaruju, javnost rada, način izbora organa i njihova nadležnost, donošenje akata, kao i obezbeđivanje sredstva za rad i način njihovog finansiranja.

Osporenim odredbama Zakona propisano je: da Republika Srbija obezbeđuje stabilno i dovoljno finansiranje osnovne delatnosti javnog medijskog servisa, da način i uslovi obezbeđivanja sredstava za finansiranje delatnosti iz stava 1. ovog člana ne smeju uticati na uređivačku nezavisnost i institucionalnu autonomiju javnog medijskog servisa (član 35.); da se javni medijski servis finansira iz - 1) takse za javni medijski servis; 2) iz sredstava budžeta; 3) neto koristi od komercijalne eksploatacije sadržaja proizvedenog u okviru osnovne delatnosti; 4) komercijalnih prihoda; 5) ostalih prihoda; da prihodi iz stava 1. tač. 1), 2) i 3) predstavljaju državnu pomoć u smislu propisa o kontroli državne pomoći (član 36.); da se osnovna delatnost javnog medijskog servisa finansira iz takse, u skladu sa ovim zakonom, da je visina takse je jedinstvena na celoj teritoriji Republike Srbije i ne može iznositi više od 500,00 dinara, da odluku o utvrđivanju visine takse utvrđenu stavom 2. ovog člana, donose Upravni odbori RTS i RTV zajednički, na osnovu analize neto troškova obavljanja osnovne delatnost javnog medijskog servisa iz člana 3. stav 1. ovog zakona, uzimajući u obzir neto-korist od komercijalne eksploatacije sadržaja proizvedenih u okviru osnovne delatnosti javnog medijskog servisa, najkasnije do 30. juna 2015. godine, da se odluka o utvrđivanju visine takse objavljuje u „Službenom glasniku Republike Srbije”, da se visina takse usklađuje, jednom godišnje, na osnovu indeksa rasta potrošačkih cena u Republici Srbiji, prema zvanično objavljenim podacima organa nadležnog za poslove statistike, da odluku o usklađivanju visine takse donosi Upravni odbor RTS-a u roku od 15 dana od dana objavljivanja Indeksa potrošačkih cena za mesec septembar u „Službenom glasniku Republike Srbije”, da se odluka o usklađivanju visine takse iz stava 6. ovog člana primenjuje od 1. januara 2017. godine, da se odluka o usklađivanju visine takse objavljuje u „Službenom glasniku Republike Srbije” (član 37.) [1]; da je obveznik plaćanja takse svako fizičko i pravno lice koje je korisnik merila električne energije po stambenoj jedinici, odnosno poslovnom prostoru (član 38.); (da se od obaveze plaćanja takse oslobađa fizičko lice, vlasnik merila električne energije, koje živi u jednočlanom domaćinstvu ili je hranilac porodice u višečlanom domaćinstvu, ukoliko je - 1) osoba sa invaliditetom sa 100% telesnog oštećenja; 2) osoba sa invaliditetom sa manje od 100% telesnog oštećenja, ako joj je, u skladu sa odredbama posebnih propisa, priznato pravo na dodatak za tuđu negu i pomoć; 3) lice koje je trajno izgubilo sluh ili slepo lice; 4) korisnik prava na novčanu socijalnu pomoć; 5) penzioner sa minimalnom penzijom; 6) fizičko lice korisnik više merila električne energije, za merilo električne energije u stambenoj jedinici, odnosno poslovnom prostoru, koji se ne koristi; da se pravo na oslobađanje od obaveze plaćanja takse ostvaruje na osnovu zahteva koji se podnosi na obrascu za oslobađanje od plaćanja takse sa potrebnom dokumentacijom, da je obrazac za oslobađanje od plaćanja takse jedinstven i da njegovu sadržinu i formu utvrđuju zajedničkom odlukom RTS i RTV, da potrebna dokumentacija za lica iz stava 1. tač. 1)–4) ovog člana jeste rešenje nadležnog organa, da potrebna dokumentacija za lica iz stava 1. tačka 5. ovog člana jeste dokaz o visini penzije, dokaz o broju članova domaćinstva i dokaz o statusu hranioca domaćinstva, da potrebna dokumentacija za lica iz stava 1. tačka 6. ovog člana jeste dokaz o vlasništvu na nepokretnosti, dokaz da niko ne koristi objekat i dokaz o potrošnji električne energije, da se svaka izmena statusa po kome je ostvareno pravo na oslobađanje od obaveze plaćanja takse mora prijaviti javnom medijskom servisu u roku od 15 dana od dana nastanka promene (član 42. st. 1, 3, 6, 7, 8, 9. i 11.).

Ustavom je utvrđeno: da su pred Ustavom i zakonom svi jednaki i da je zabranjena svaka diskriminacija, neposredna ili posredna, po bilo kom osnovu, a naročito po osnovu rase, pola, nacionalne pripadnosti, društvenog porekla, rođenja, veroispovesti, političkog ili drugog uverenja, imovnog stanja, kulture, jezika, starosti i psihičkog ili fizičkog invaliditeta (član 21. st. 1. i 3.); da se jemči sloboda mišljenja i izražavanja, kao i sloboda da se govorom, pisanjem, slikom ili na drugi način traže, primaju i šire obaveštenja i ideje (član 46. stav 1); da merama u obrazovanju, kulturi i javnom obaveštavanju, Republika Srbija podstiče razumevanje, uvažavanje i poštovanje razlika koje postoje zbog posebnog etničkog, kulturnog, jezičkog ili verskog identiteta njenih građana (član 48.); da je svako slobodan da bez odobrenja, na način predviđen zakonom, osniva novine i druga sredstva javnog obaveštavanja i da se televizijske i radio stanice osnivaju u skladu sa zakonom (član 50. st. 1. i 2.); da svako ima pravo da istinito, potpuno i blagovremeno bude obaveštavan o pitanjima od javnog značaja i da su sredstva javnog obaveštavanja dužna da to pravo poštuju (član 51. stav 1.); da u oblasti obrazovanja, kulture i informisanja Srbija podstiče duh tolerancije i međukulturnog dijaloga i preduzima efikasne mere za unapređenje uzajamnog poštovanja, razumevanja i saradnje među svim ljudima koji žive na njenoj teritoriji, bez obzira na njihov etnički, kulturni, jezički ili verski identitet (član 81.); da ekonomsko uređenje u Republici Srbiji počiva na tržišnoj privredi, otvorenom i slobodnom tržištu, slobodi preduzetništva, samostalnosti privrednih subjekata i ravnopravnosti privatne i drugih oblika svojine (član 82. stav 1.); da svi imaju jednak pravni položaj na tržištu i da su zabranjeni akti kojima se, suprotno zakonu, ograničava slobodna konkurencija, stvaranjem ili zloupotrebom monopolskog ili dominantnog položaja (član 84. st. 1. i 2.); da Republika Srbija, pored ostalog, uređuje i obezbeđuje ostvarivanje i zaštitu sloboda i prava građana, jedinstveno tržište, pravni položaj privrednih subjekata, sistem obavljanja pojedinih privrednih i drugih delatnosti, sistem u oblastima javnog informisanja, sistem javnih službi, finansiranje ostvarivanja prava i dužnosti Republike Srbije, utvrđenih Ustavom i zakonom, kao i druge odnose od interesa za Republiku Srbiju u skladu s Ustavom (član 97. tač. 2, 6, 10, 15. i 17.).

Odredbama Zakona o javnim medijskim servisima, koje su od značaja za razmatranje spornih ustavnopravnih pitanja, propisano je: da je javni medijski servis nezavisan i samostalan pravni subjekt koji, obavljanjem svoje osnovne delatnosti, omogućava ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja, i pruža opšte i sveobuhvatne medijske usluge koje podrazumevaju informativne, obrazovne, kulturne i zabavne sadržaje namenjene svim delovima društva (član 2. stav 1.); da je osnovna delatnost javnog medijskog servisa u funkciji ostvarivanja javnog interesa definisanog ovim zakonom, a podrazumeva proizvodnju, kupovinu, obradu i objavljivanje radio, televizijskih i multimedijalnih sadržaja, naročito informativnih, obrazovnih, kulturno-umetničkih, dečjih, zabavnih, sportskih, verskih i drugih koji su od javnog interesa za građane, a koji za cilj imaju ostvarivanje ljudskih prava i sloboda, razmenu ideja i mišljenja, negovanje vrednosti demokratskog društva, unapređivanje političke, polne, međunacionalne i verske tolerancije i razumevanja, kao i očuvanje nacionalnog identiteta srpskog naroda i nacionalnih manjina, kao i pružanje audio i audio-vizuelnih medijskih usluga i objavljivanje elektronskih izdanja kao usluga od javnog interesa, da pored delatnosti iz stava 1. ovog člana javni medijski servis može obavljati i komercijalnu delatnost, kojom se ne sme ugroziti obavljanje osnovne delatnosti... (član 3. st. 1. i 2.); da u svom delovanju javni medijski servis ostvaruje javni interes, uvažava zahteve javnosti i za svoje delovanje odgovara javnosti (član 6. stav 1.), dok je članom 7. ovog zakona taksativno navedeno na koji način javni medijski servis ostvaruje javni interes kroz svoje programske sadržaje, u skladu sa zakonom kojim se uređuje oblast javnog informisanja. Odredbom člana 45. stav 1. ovog zakona propisano je da se sredstva naplaćena od takse i neto-koristi koriste isključivo za finansiranje osnovne delatnosti javnog medijskog servisa i da se ne mogu koristiti za finansiranje komercijalne delatnosti (unakrsno subvencionisanje).

Saglasno navedenim odredbama Zakona Javna medijska ustanova "Radio-televizija Srbije" i Javna medijska ustanova " Radio-televizija Vojvodine" ( u daljem tekstu: javni medijski servis) osnovane su prvenstveno radi proizvodnje i emitovanja radio i televizijskog programa kojim se ostvaruje javni interes u oblasti javnog informisanja definisanog ovim zakonom, tako da je proizvodnja i emitovanje takvog programa i određeno kao osnovna delatnost javnog medijskog servisa. Obaveza Republike Srbije, utvrđena članom 35. Zakona je da obezbeđuje stabilno i dovoljno finansiranje osnovne delatnosti javnog medijskog servisa, pri čemu način i uslovi finansiranja osnovne delatnosti ne smeju uticati na uređivačku nezavisnost i institucionalnu autonomiju javnog medijskog servisa. Saglasno navedenoj obavezi, Zakonom su ustanovljena tri izvora za finansiranje osnovne delatnosti javnog medijskog servisa, i to: taksa za javni medijski servis, sredstva iz budžeta (republičkog i pokrajinskog samo za određene projekte utvrđene Zakonom) i neto korist od komercijalne eksploatacije sadržaja proizvedenih u okviru osnovne delatnosti. Taksa za javni medijski servis je glavni izvor finansiranja osnovne delatnosti javnog medijskog servisa, a zajedno sa preostala dva izvora finansiranja osnovne delatnosti javnog medijskog servisa predstavlja vid državne pomoći u smislu propisa o kontroli državne pomoći. Kako iz navedenog sledi da se taksa za javni medijski servis plaća za proizvodnju i emitovanje programa kojima se ostvaruje javni interes u oblasti javnog informisanja, da je taksa prihod javnog medijskog servisa koju on ostvaruje kao naknadu za proizvodnju i emitovanje programa koji su od javnog interesa, da je utvrđena obaveza javnog medijskog servisa da ustanovi evidenciju obveznika plaćanja takse, da se naplata takse vrši preko javnog preduzeća koje obavlja delatnost proizvodnje i distribucije električne energije, a prinudno u sudskom postupku, Ustavni sud je ocenio da taksa za medijski servis, polazeći od načina na koji je uređena navedenim odredbama Zakona, ima značenje naknade za korišćenje programa od javnog interesa koji se proizvode i emituju u okviru javnog medijskog servisa. Naime, navedena taksa uređena osporenim odredbama Zakona, po shvatanju Suda, predstavlja (zakonom) utvrđenu obavezu plaćanja određene naknade (dažbine) za mogućnost korišćenja programa javnog medijskog servisa kojima se ostvaruje zakonom utvrđen javni interes u oblasti javnog informisanja, odnosno Ustavom zajemčene slobode i prava građana u oblasti obaveštavanja. Polazeći od navedenog, Ustavni sud je ocenio da je zakonodavac, saglasno odredbama člana 97. tač. 2, 10. i 15. Ustava, ovlašćen da utvrdi javni interes u oblasti javnog informisanja i način njegovog obezbeđenja, da odredi nosioce javnog medijskog servisa i njihove obaveze u ostvarivanju javnog interesa, kao i izvore finansiranja javnih medijskih servisa, posebno imajući u vidu Zakonom ustanovljenu obavezu Republike Srbije da obezbeđuje stabilno i dovoljno finansiranje osnovne delatnosti javnog medijskog servisa. Kako je navedena obaveza (dužnost) Republike Srbije ustanovljena zakonom, a saglasno Ustavom utvrđenoj nadležnosti Republike Srbije da uređuje i obezbeđuje finansiranje ostvarivanja prava i dužnosti Republike Srbije, utvrđenih Ustavom i zakonom, zakonodavac je ovlašćen da propiše visinu, način plaćanja i obveznike plaćanja takse, kao i oslobođenje od obaveze plaćanja takse, kao što je to slučaj i prilikom uređivanja pitanja koja se odnose na plaćanje drugih taksi ustanovljenih zakonom, poput sudskih ili administrativnih taksi.

Ocenjujući ustavnost odredaba Zakona o javnim medijskim servisima kojima je uvedena obaveza plaćanja takse Ustavni sud je imao u vidu i da se prema odredbi člana 18. stav 3. Ustava odredbe o ljudskim i manjinskim pravima tumače u korist unapređenja vrednosti demokratskog društva, saglasno važećim međunarodnim standardima ljudskih i manjinskih prava, kao i praksi međunarodnih institucija koje nadziru njihovo sprovođenje. U tom smislu Ustavni sud je konstatovao da je Komitet ministara Saveta Evrope, polazeći od Evropskom konvencijom za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda garantovanih prava i sloboda čoveka, posebno u oblasti informisanja (član 10.), doneo niz preporuka iz kojih sledi da ustanovljenje nacionalnim zakonodavstvom posebnog nezavisnog javnog medijskog servisa, koji podrazumeva i njegovu finansijsku nezavisnost, predstavlja međunarodno prihvaćen standard u preduzimanju mera država članica kojima se doprinosi ostvarivanju zajemčenih sloboda u medijskoj sferi i da je u većini država u okruženju, kao i u drugim državama članicama Saveta Evrope ustanovljeno postojanje posebnog javnog medijskog servisa i obavezna pretplata ili taksa kao način finansiranja javnih medijskih servisa. Stoga je, po oceni Suda, propisivanje osporenim odredbama Zakona obaveze plaćanja takse neposredno javnom medijskom servisu kao zakonom utvrđene obaveze za finansiranje osnovne delatnosti ustanova javnog medijskog servisa koje se odnose na ostvarivanje javnog interesa utvrđenog zakonom, u skladu sa međunarodno prihvaćenim standardom u ovoj oblasti da države obavezu obezbeđenja sredstava uređuju na način kojim se omogućava nezavisnost javnog medijskog servisa od uticaja države, a koja bi mogla biti dovedena u pitanje ukoliko bi se sredstva za ove namene obezbeđivala isključivo preko budžeta. Isti stav, Ustavni sud je izrazio i u Rešenju IU-176/2002 od 22. decembra 2009. godine, prilikom ocene ustavnosti odredaba člana 80. stav 1. čl. 81. do 83, člana 113. stav 3. i člana 127. Zakona o radiodifuziji („Službeni glasnik RS“, br. 42/02 i 97/04) i odredaba člana 6. stav 5. i člana 7. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o radiodifuziji („Službeni glasnik RS“, broj 76/05).

I navodi inicijatora da se osporenim odredbama Zakona, odnosno ustanovljenim načinom finansiranja putem plaćanja obavezne takse, javne medijske ustanove (RTS i RTV) dovode u nejednak, odnosno privilegovan položaj, po oceni Suda, nisu osnovani. Ovo iz razloga što je javni medijski servis osnovan radi proizvodnje i emitovanja određenih programa, koji su Zakonom određeni kao poslovi od javnog interesa, a nosioci javnog medijskog servisa imaju Zakonom određene posebne obaveze u proizvodnji i emitovanju programa, koje nisu utvrđene drugim emiterima. Naime, Ustavom zajemčena jednakost pravnih lica u obavljanju delatnosti, po oceni Suda, nema značenje jednakosti u apsolutnom smislu, već pretpostavlja jednakost pravnih lica u zakonom utvrđenoj istoj pravnoj situaciji, odnosno zakonom propisanim istim uslovima obavljanja delatnosti, koji su, kada je reč o emiterima koji obavljaju delatnost kao ustanova javnog medijskog servisa, kao što je navedeno, uređeni različito u odnosu na emitere koji obavljaju ovu delatnost kao komercijalna radio i/ili televizijska stanica.

Po oceni Suda, nisu osnovani ni navodi da se definisanjem obveznika plaćanja takse (član 38.) i predviđenim olakšicama (član 42.) građani dovode u nejednak položaj budući da se utvrđena obaveza, odnosno olakšice odnose jednako na sve koji se nalaze u zakonom utvrđenoj istoj pravnoj situaciji. Pitanje ocene visine takse i načina njenog utvrđivanja i usklađivanja (član 37.), koje se inicijativama takođe osporava, kao i da li program javnog medijskog servisa ispunjava zakonom utvrđene kriterijume, odnosno obaveze ovog emitera, na osnovu člana 167. Ustava, nije u nadležnosti Ustavnog suda.

Pri tome, Ustavni sud posebno ističe da, prilikom osporavanja odredbe člana 38. Zakona, kojom je obveznik plaćanja takse definisan kao svako fizičko i pravno lice koje je korisnik merila električne energije po stambenoj jedinici, odnosno poslovnom prostoru, podnosioci inicijativa u stvari ističu samo razloge zbog kojih pojedine kategorije lica ne bi trebalo da plaćaju propisanu tv taksu, odnosno da budu oslobođeni od njenog plaćanja, poput onih lica koja "ne žele da gledaju RTS i RTV programe", kao i lica koja "nemaju ni signal ni televizor".

Budući da su osporenim odredbama Zakona uređena prava i obaveze obveznika plaćanja takse i javnog medijskog servisa, koja, po shvatanju Suda, imaju karakter zakonom utvrđene obaveze plaćanja odgovarajuće naknade za korišćenje programa od javnog interesa, ovako uređen odnos, po oceni Suda, pretpostavlja da zakonom utvrđenu obavezu plaćanja takse za javni medijski servis ima samo ono lice koje je u mogućnosti da koristi prijem programa od „javnog interesa“. Naime, nasuprot obavezi plaćanja navedene takse, po oceni Suda, Zakonom je utvrđena i obaveza javnog medijskog servisa (odnosno države) da obezbedi (odgovarajući) prijem tog programa, a što proizlazi i iz odredaba člana 15. st. 1. i 3. Zakona kojima je propisano da javni medijski servis pruža medijske usluge preko operatora elektronske komunikacione mreže za terestričko emitovanje kao i preko drugih operatora koji pružaju uslugu distribucije medijskih sadržaja, ka i da javni medijski srevis ima pravo da mu operator elektronske komunikacione mreže za terestričko emitovanje obezbedi kvalitetan prijem analognog signala za najmanje 90% stanovništva odnosno digitalnog signala za najmanje 95% stanovništva na području na kome se pruža usluga javnog medijskog servisa kao i da mu obezbedi kapacitete multipleksa za emitovanje i distribuciju programa, tehničke uslove za emitovanje u standardnoj i visokoj rezoluciji slike i tehničku podršku za druga tehničko-tehnološka, programska i servisna unapređenja uz plaćanje usluga operatoru elekronske komunikacione mreže za distribuciju i emitovanje programa, u skladu sa ugovorom iz stava 2. ovog člana. Iz navedenog, po oceni Suda, sledi i da obveznik plaćanja takse za javni medijski servis kome nije obezbeđena (tehnička) mogućnost (odgovarajućeg) prijema programa koji su od javnog interesa, nije dužan da plaća tu taksu, kao Zakonom utvrđenu naknadu za mogućnost korišćenja programa javnog medijskog servisa koji su od javnog interesa, te da u sudskom postupku, saglasno opštim pravilima obligacionog prava, može da ostvari zaštitu za slučaj neosnovanog ustanovljenja potraživanja po ovom osnovu. Međutim, navedeno se ne može odnositi i na ona lica kojima je obezbeđena mogućnost prijema programa javnih medijskih servisa, ali oni tu mogućnost ne žele da koriste, jer je Zakonom o medijskim servisima utvrđena obaveza plaćanja takse za mogućnost korišćenja programa javnog medijskog servisa koji su od javnog interesa, bez obzira da li lice tu mogućnost koristi ili ne.

Polazeći od toga da je osporenim odredbama Zakona o medijskim servisima utvrđena obaveza plaćanja takse za mogućnost korišćenja programa javnog medijskog servisa koji su od javnog interesa, kao i obaveza javnog medijskog servisa da obezbedi ne samo proizvodnju, već i prijem tog programa, ali i da odredbama člana 42. Zakona nije predviđeno oslobađanje od obaveze plaćanja takse za slučaj da vlasniku radio i tv prijemnika nije obezbeđena (tehnička) mogućnost prijema tih programa, Ustavni sud je ocenio da iz navedenih razloga u primeni ovog zakona može doći do različitog postupanja, kao i sporova u izvršavanju ove Zakonom utvrđene obaveze. Stoga je Ustavni sud ocenio da na osnovu odredbe člana 105. Zakona o Ustavnom sudu uputi pismo Narodnoj skupštini u kojoj će ukazati na potrebu odgovarajuće dopune navedenog Zakona u smislu izričitog zakonskog određivanja da taksu za javni medijski servis nisu dužni da plaćaju oni vlasnici radio i tv prijemnika kojima nisu obezbeđene tehničke mogućnosti za prijem programa javnog medijskog servisa.

U pogledu navoda pojedinih podnosilaca inicijative koji se odnose na pitanja ocene celishodnosti osporenih zakonskih rešenja, njihove primene u praksi, kao i predloga za njihovo drugačije uređenje, Ustavni sud ističe da, saglasno odredbama člana 167. Ustava, razmatranje navedenih pitanja nije u nadležnosti Ustavnog suda. Ustavni sud, takođe ukazuje da predmet normativne kontrole ne mogu biti pojedinačni akti podnosilaca inicijativa kojima je rešavano o njihovom zahtevu za oslobađanje od plaćanja takse za javne medijske servise.

Polazeći od svega navedenog, kao i od činjenice da Ustavni sud nije stao na stanovište da su podnetim inicijativama potkrepljene tvrdnje da ima osnova za pokretanje postupka za ocenu ustavnosti odredaba čl. 35. do 38. (i člana 42. st. 1, 3, 6, 7, 8, 9. i 11.) Zakona o javnim medijskim servisima, to je Ustavni sud, saglasno odredbi člana 53. stav 2. Zakona o Ustavnom sudu, našao da su podnete inicijative neprihvatljive.

Saglasno izloženom, Ustavni sud je, na osnovu odredaba člana 42a stav 1. tačka 2) i člana 46. tačka 5) Zakona o Ustavnom sudu, doneo Rešenje kao u izreci.

PREDSEDNIK VEĆA

Vesna Ilić Prelić

[1] Visina i način naplate takse za javni medijski servis od 1. januara 2016. godine do 31. decembra 2018. godine uređeni su posebnim zakonom - Zakonom o privremenom uređivanju načina naplate takse za javni medijski servis ("Službeni glasnik RS", br. 112/15 i 108/16).