Republika Srbija
Apelacioni sud u Novom Sadu
Broj Gž2.196/11
Dana 28. marta 2011. godine
Novi Sad

Apelacioni sud u Novom Sadu u veću sudija Dušanke Babić, predsednika veća, Zdravka Vasilića i Verice Bajić, članova veća, u pravnoj stvari tužilje Z.I. iz S., koju zastupaju punomoćnici M.M. i S.L., advokati iz Z., protiv tuženog R.O. iz S., koga zastupa punomoćnik B.Č., advokat iz N.S., radi naknade štete, vrednost predmeta spora 320.058,00 dinara, odlučujući o žalbi tužilje protiv presude Osnovnog suda u Z. broj P…. od 18. maja 2010. godine koja je ispravljena rešenjem istog suda broj P…. od 01. septembra 2010. godine, u sednici veća održanoj 28. marta 2011. godine, doneo je

REŠENjE

Žalbu usvaja, presudu Osnovnog suda u Z. broj P…. od 18. maja 2010. godine koja je ispravljena rešenjem istog suda broj P…. od 01. septembra 2010. godine ukida i predmet vraća Osnovnom sudu u Z. na ponovno suđenje.

Obrazloženje

Pobijanom presudom je odbijen tužbeni zahtev kojim je traženo da se obaveže tuženi da tužilji, na ime naknade štete zbog izdržavanja koje je davala za mlt. I.S. za period od 02. septembra 2005. godine do 02. septembra 2008. godine, isplati iznos od 320.058,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 28. aprila 2009. godine pa do isplate. Obavezana je tužilja da tuženom naknadi troškove spora u iznosu od 6.000,00 dinara.

Protiv navedene presude žalbu je izjavila tužilja iz svih razloga propisanih odredbom člana 360 stav 1 Zakona o parničnom postupku, sa predlogom da Apelacioni sud u Novom Sadu pobijanu presudu preinači i tužbeni zahtev usvoji, ili istu ukine i predmet vrati prvostepenom sudu na ponovno suđenje.

Žalba je osnovana.

Ispitavši pobijanu presudu sa razloga navedenih u žalbi, pazeći po službenoj dužnosti na bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 361 stav 2 tačke 1, 2, 5, 7 i 9 Zakona o parničnom postupku, kao i na pravilnu primenu materijalnog prava, shodno odredbi člana 372 stav 2 Zakona o parničnom postupku u vezi odredbe člana 202 Porodičnog zakona, ovaj sud je našao da je prvostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo zbog čega je činjenično stanje pogrešno i nepotpuno utvrđeno.

U prvostepenom postupku je utvrđeno da je tužilja 12. marta 1992. godine rodila S.I. Presudom Opštinskog suda u Z. broj P…. od 19. maja 2009. godine je utvrđeno da je biološki otac S.I. tuženi, tada mlt. S.I. je poveren majci radi samostalnog vršenja roditeljskog prava, a tuženi je navedenom presudom i presudom Okružnog suda u Z. broj Gž…. od 27. jula 2009. godine, obavezan da na ime izdržavanja tada mlt. S. plaća mesečno iznos od 8.000,00 dinara počev od 03. septembra 2008. godine. Tuženi nije nikada doprinosio izdržavanju sina, već ga je izdržavala tužilja. S.I. je u dobi od 4 godine lečen od febrilne konvulzije, a kasnije mu je dijagnostikovana …... Tuženi od 22. jula 2005. godine do kraja februara iste godine nije bio u radnom odnosu. U periodu od 01. marta 2007. godine do 31. decembra 2007. godine je radio u JVP „V.ik.“ Z. gde je po osnovu zarade ostvario ukupno 236.523,26 dinara. Od 07. aprila 2007. godine zaposlen je kod istog poslodavca na neodređeno vreme, gde je, zaključno sa avgustom 2008. godine, po osnovu neto zarada primio iznos od 127.414,81 dinara, a zarada mu se kretala između 21.455,78 i 28.654,08 dinara. Tužilja je zaposlena u školi „S.S.“. U periodu od 02. septembra 2005. godine do 31. decembra 2005. godine je primila ukupno 100.848,68 dinara, u 2006. godini je primila iznos od 265.419,25 dinara, a u 2007. godini iznos od 362.366,24 dinara. U periodu od 01. januara 2008. godine do 02. septembra 2008. godine na ime zarade ona je ostvarila iznos od 278.786,33 dinara. Iznos naknade za hranjenike odnosno za lica na porodičnom smeštaju za period od 01. marta 2009. godine iznosi 17.781,00 dinara.

Na podlozi navedenog činjeničnog utvrđenja, prvostepeni sud je tužbeni zahtev odbio sa obrazloženjem da ne postoji osnov odgovornosti tuženog za štetu jer nema njegove krivice za štetu, a sa razloga što je njegovo očinstvo utvrđeno i on obavezan na plaćanje izdržavanja nakon isteka perioda za koji je tražena naknada za učinjeno izdržavanje. U prilog svojoj odluci prvostepeni sud navodi da je tužilja tužbu za utvrđenje očinstva i plaćanje izdržavanja protiv tuženog mogla podneti ranije i izbeći štetu, kao i da ista nije dokazala njenu visinu, te da nisu ispunjeni uslovi iz člana 165 Porodičnog zakona.

Po mišljenju ovog suda razlozi koje je dao prvostepeni sud nisu prihvatljivi. Isti je pogrešno primenio odredbu člana 165 Porodičnog zakona, posledica čega je nepotpuno utvrđenje relevantnih činjenica.

Naime, presudom Opštinskog suda u Z. broj P…. od 19. maja 2009. godine je utvrđeno da je tuženi prirodni otac mlt. S.I. Navedeno utvrđenje je deklaratornog karaktera, što znači da je sud presudom samo utvrdio postojanje ove činjenice-očinstva tuženog nad mlt. S. Ovaj odnos nije sudskom presudom konstituisan niti je tuženi postao otac u momentu donošenja presude već je to od rođenja deteta, od kada je i dužnik njegovog izdržavanja po samom zakonu. Oba roditelja, i tužilja i tuženi su solidarni dužnici izdržavanja S.I. kao poverioca izdržavanja. Stoga se na ovaj odnos, nasuprot stavu prvostepenog suda, ima primeniti odredba člana 165 stav 2 Porodičnog zakona kojom je propisano da ako je više lica istovremeno bilo dužno da daje izdržavanje, njihova obaveza je solidarna, što znači da ukoliko jedan od solidarnih dužnika ispuni obavezu prema poveriocu u celosti, on kao isplatilac može tražiti od svakog od ostalih solidarnih dužnika da mu naknadi ono što je platio za njega. Sledom rečenog, kako je tužilja, kao jedan od solidarnih dužnika, u spornom periodu od 02. septembra 2005. godine do 02. septembra 2008. godine, ispunila obavezu izdržavanja S.I. u celosti, ista ima pravo da joj bude isplaćen onaj deo iznosa koji je na ime izdržavanja dala, a koji je obaveza tuženog. Sa navedenih razloga, presuda je morala biti ukinuta da bi činjenično stanje bilo upotpunjeno i ponovno odlučeno o tužbenom zahtevu pravilnom primenom materijalnog prava.

Prvostepeni sud će u ponovljenom postupku, u skladu sa dokaznim predlozima stranaka, koristeći svoja ovlašćenja iz člana 299 Zakona o parničnom postupku i rukovodeći se istražnim načelom u sporovima iz porodičnih odnosa iz člana 205 Porodičnog zakona, utvrditi koji iznos je tužilja u periodu od 02. septembra 2005. godine do 02. septembra 2008. godine ukupno dala na ime izdržavanja mlt. sina, te će srazmerno mogućnostima tuženog u navedenom periodu u odnosu na mogućnosti tužilje (a koje zavise od njihovih prihoda, imovine, ličnih potreba, obaveza da izdržavaju i druga lica te drugih okolnosti iz člana 160 stav 3 Porodičnog zakona) utvrditi koji deo ukupno plaćenog na ime ispunjenja predmetne solidarne obaveze izdržavanja je obaveza tuženog i utvrditi njenu visinu. Krivica tuženog ili tužilje nije od nikakvog značaja za pravo tužilje na naknadu štete, obzirom da se ovo pravo zasniva na odredbi člana 165 stav 2 Porodičnog zakona, kao specijalnog u odnosu na Zakon o obligacionim odnosima, a koja odredba navedeno pravo ne vezuje uslovljava postojanjem krivice.

Odluka o troškovima postupka je ukinuta jer zavisi od odluke o glavnoj stvari.

Nakon što upotpuni činjenično stanje na način na koji mu je ukazano ovim rešenjem, zavisno od utvrđenja i pravilnom primenom materijalnog prava, prvostepeni sud će ponovno odlučiti o tužbenom zahtevu i troškovima celog postupka.

Sa navedenih razloga ovaj sud je žalbu usvojio, a pobijanu presudu primenom odredbe člana 377 stav 2 Zakona o parničnom postupku ukinuo i predmet vratio na ponovno suđenje.

Predsednik veća-sudija
Dušanka Babić, s.r.
Zto