Ustavni sud u sastavu: predsednik dr Dragiša Slijepčević i sudije dr Olivera Vučić, Bratislav Đokić, Vesna Ilić Prelić, dr Goran Ilić, dr Agneš Kartag Odri, Katarina Manojlović Andrić, mr Milan Marković, dr Bosa Nenadić, Milan Stanić, dr Dragan Stojanović, mr Tomislav Stojković, Sabahudin Tahirović i Predrag Ćetković, na osnovu člana 167. stav 1. tač. 1. i 3. Ustava Republike Srbije, na sednici održanoj 10. marta 2011. godine, doneo je

REŠENjE

Obustavlja se postupak za ocenu ustavnosti i zakonitosti odredaba člana 2. stav 2, člana 6. stav 1. tačka 1) čl. 12. do 14, čl. 48a, 48b, 48v i člana 9. Uredbe o rešavanju stambenih potreba izabranih, postavljenih i zaposlenih lica kod korisnika sredstava u državnoj svojini ("Službeni glasnik RS", br. 41/02, 76/02, 125/03, 88/04, 68/06, 10/07, 107/07 i 68/09).

Obrazloženje

Ustavnom sudu podneto je više inicijativa za ocenu ustavnosti i zakonitosti odredaba člana 2. stav 2. i čl. 12. do 14. Uredbe o rešavanju stambenih potreba izabranih, postavljenih i zaposlenih lica kod korisnika sredstava u državnoj svojini („Službeni glasnik RS“, br. 41/02, 76/02, 125/03, 88/04, 68/06, 10/07 i 107/07), odredaba člana 6. stav 1. tačka 1) i čl. 48a, 48b i 48v Uredbe o izmenama i dopunama Uredbe o rešavanju stambenih potreba izabranih, postavljenih i zaposlenih lica kod korisnika sredstava u državnoj svojini („Službeni glasnik RS“, broj 10/07) i člana 9. Uredbe o izmenama i dopunama navedene Uredbe („Službeni glasnik RS“, broj 68/09).

Odredba člana 2. stav 2. Uredbe kojom je utvrđeno da se zaposlenom licu rešava stambena potreba u mestu zaposlenja, odnosno u mestu koje gravitira mestu zaposlenja iz koga se može redovnim sredstvima javnog saobraćaja svakodnevno uredno dolaziti na posao i odlaziti sa posla osporava se sa stanovišta odredaba čl. 21. i 39. Ustava Republike Srbije. Ovo iz razloga što su zaposleni u prigradskim i manjim gradskim sredinama dovedeni u neravnopravan položaj u odnosu na ostale zaposlene, jer zbog velike udaljenosti mesta rada ne mogu da se prijave za dodelu stana. Odredba člana 6. stav 1. tačka 1) Uredbe kojom je propisano da se stambene potrebe zaposlenih lica mogu rešavati davanjem stanova u zakup na određeno vreme sa mogućnošću kupovine, po mišljenju jednog od podnosioca inicijative, suprotna je odredbama člana 86. stav 3. Ustava, člana 6. Zakona o sredstvima u svojini Republike Srbije i člana 14. Zakona o prometu nepokretnosti, iz razloga što se samo zakonom može regulisati kupovina stanova u državnoj svojini od strane zakupca na određeno vreme koji je zaposlen u državnom organu. Odredbe člana 12. do 14. Uredbe kojima su propisani kriterijumi za utvrđivanje reda prvenstva i kojima je vrednovan kriterijum „značaj radnog mesta“, po mišljenju inicijatora, dovode u neravnopravan položaj zaposlene na manje značajnim radnim mestima u odnosu na ostale zaposlene, jer po ovom osnovu ostvaruju znatno manji broj bodova, čime su lišeni prava na rešavanje svoje stambene potrebe. Odredbe čl. 48a, 48b i 48v Uredbe, kojima su utvrđeni uslovi pod kojima zakupac može kupiti stan, odnosno uslovi pod kojima prodavac može jednostrano raskinuti ugovor o prodaji stana, suprotne su odredbama čl. 9. i 19. Zakona o sredstvima u svojini Republike Srbije, kao i sa odredbama Ustava o zabrani diskriminacije, s obzirom na to da se predviđanjem mogućnosti otkupa državnih stanova po cenama koje su znatno ispod tržišnih, izabrana, postavljena i zaposlena lica dovede u privilegovan položaj u odnosu na ostale građane. Osim toga, osporene odredbe Uredbe su nesaglasne i sa odredbama člana 86. st. 1. i 3. Ustava prema kojima se sredstva iz javne svojine u koje spada državna svojina mogu otuđiti samo pod uslovima koji su propisani zakonom. Odredba člana 9. Uredbe o izmenama Uredbe kojom je propisano da će se postupci za rešavanje stambene potrebe u kojima do dana stupanja na snagu ove uredbe nije zaključen ugovor o zakupu stana, odnosno ugovor o kupovini stana, nastaviti po odredbama ove uredbe, osporava se sa stanovišta člana 197. Ustava prema kome zakoni i svi drugi opšti akti ne mogu imati povratno dejstvo, te da izuzetno, samo pojedine odredbe zakona mogu imati povratno dejstvo, ako to nalaže opšti interes utvrđen prilikom donošenja zakona.

U sprovedenom postupku Ustavni sud je utvrdio da je osporenu Uredbu o rešavanju stambenih potreba izabranih, postavljenih i zaposlenih lica kod korisnika sredstava u državnoj svojini („Službeni glasnik RS“, br. 41/02, 76/02, 125/03, 88/04, 68/06, 10/07, 107/07 i 68/09) donela Vlada, na osnovu čl. 9. i 29. Zakona o sredstvima u svojini Republike Srbije („Službeni glasnik RS“, br. 53/95, 3/96, 54/96, 32/97 i 101/05).

Osporenom odredbom člana 2. stav 2. Uredbe („Službeni glasnik RS“, br. 41/02, 76/02, 125/03, 88/04, 68/06, 10/07 i 107/07) bilo je propisano da se zaposlenom rešava stambena potreba u mestu zaposlenja, odnosno u mestu koje gravitira mestu zaposlenja iz koga se može redovnim sredstvima javnog saobraćaja svakodnevno uredno dolaziti na posao i odlaziti sa posla.

Osporenom odredbom člana 6. stav 1. tačka 1) Uredbe („Službeni glasnik RS“, br. 41/02, 76/02, 125/03, 88/04 i 68/06) bilo je propisana mogućnost rešavanja stambene potrebe zaposlenih lica davanjem stanova u zakup na određeno vreme sa mogućnošću kupovine. Članom 1. Uredbe o izmenama navedene Uredbe („Službeni glasnik RS“, broj 68/09) u članu 6. stav 1. Uredbe („Službeni glasnik RS“, br. 41/02, 76/02, 125/03, 88/04, 68/06, 10/07 i 107/07) brisane su reči: „sa mogućnošću kupovine“.

Odredbama člana 12. Uredbe bilo je propisano da se prvenstvo u rešavanju stambene potrebe ostvaruje sa najvećim brojem bodova na listi reda prvenstva, a ako dva ili više zaposlenih lica imaju isti broj bodova, prednost u rešavanju stambene potrebe ima zaposleno lice koje ima veći broj bodova po jednom od osnova po redosledu utvrđenom ovom uredbom, zatim zaposleno lice koje prenese stan ili porodičnu stambenu zgradu u svojini Republike Srbije ili je ustupi na korišćenje.

Odredbama člana 13. Uredbe bilo je propisano da se za utvrđivanje reda prvenstva određuju kao osnovi: značaj radnog mesta s obzirom na složenost poslova i zadataka, uslovi rada i stručna sprema, stambena ugroženost, radni staž, rezultati rada i kvalitet obavljenog posla, zdravstveno stanje, invalidnost, telesno oštećenje i broj članova porodičnog domaćinstva, a konkretizacija osnova, odnosno određivanje stepena njihovog uticaja na redosled u rešavanju stambene potrebe vrši se utvrđivanjem broja bodova po svakom od tih osnova.

Odredbama člana 14. Uredbe bilo je propisano da se značaj radnog mesta vrednuje do 250 bodova, a utvrđuje se na osnovu akta o izboru, postavljenju i raspoređivanju zaposlenih lica u državnom organu i organizaciji.

Odredbama čl. 48a, 48b i 48v Uredbe bili su propisani uslovi pod kojima zakupac stana na određeno vreme može kupiti stan, sadržina ugovora o kupoprodaji, lica ovlašćenja za zaključivanje ugovora o kupoprodaji, kao i uslovi pod kojima prodavac može jednostrano raskinuti ugovor o kupoprodaji. Članom 8. Uredbe o izmenama Uredbe („Službeni glasnik RS“, broj 68/09) brisane su odredbe čl. 48a, 48b i 48v.

Odredbom člana 9. Uredbe o izmenama Uredbe („Službeni glasnik RS“, broj 68/09) bilo je propisano da će se postupci za rešavanje stambene potrebe u kojima do dana stupanja na snagu ove uredbe nije zaključen ugovor o zakupu stana, odnosno ugovor o kupovini stana nastaviti po odredbama ove uredbe.

Ustavni sud je, takođe, utvrdio da je osporena Uredba prestala da važi na osnovu člana 54. Uredbe o rešavanju stambenih potreba izabranih, postavljenih i zaposlenih lica kod korisnika sredstava u državnoj svojini ("Službeni glasnik RS", broj 102/10).

S obzirom na to da je u toku postupka pred Ustavnim sudom prestala da važi osporena Uredba, Ustavni sud je ocenio da su se u ovoj ustavnopravnoj stvari stekli uslovi za obustavu postupka, saglasno odredbi člana 57. tačka 2) Zakona o Ustavnom sudu ("Službeni glasnik RS", broj 109/07), jer su u toku postupka prestale procesne pretpostavke za vođenje postupka.

Na osnovu izloženog i odredaba člana 46. tačka 7) Zakona o Ustavnom sudu ("Službeni glasnik RS", broj 109/07), Ustavni sud je doneo Rešenje kao u izreci.

PREDSEDNIK

USTAVNOG SUDA

dr Dragiša Slijepčević