Tužilac zahtijeva presudu kojom bi se utvrdilo da je ništav ugovor o prenosu prava korišćenja neizgrađenog građevinskog zemljišta radi izgradnje zanatskog centra „3. p.“ u 3. koga su 10. januara 2000. godine zaključili Izvršni odbor SO-e 3. i tuženi „19. d.“ iz 3.Na osnovu ove tužbe sprovedeno je raspravljanje pred prvostepenim sudom, pa je sud, pozivajući se na rezultate dokazivanja i postupka u cjelini, izrekao presudu kojom je uvažio tužbeni zahtjev.Odlučujući o žalbi tuženih, Okružni sud u B., kao drugostepeni, donio je rješenje kojim preinačava prvostepenu presudu i tužbu odbacuje.Iz obrazloženja drugostepenog rješenja proizilazi stanovište drugostepenog suda da je tužba po svom sadržaju tužba za utvrđenje ništavosti ugovora i da tužilac nema pravni interes za njeno podnošenje zato što je „obaveza dužnika dospjela“, već samo na tužbu na „osudu tuženog na činidbu“.Ovo su u bitnom razlozi na kojima je zasnovano drugostepeno rješenje. Drugostepeni sud nije iznio pravnu ocjenu ovih razloga kao razloga za pobijanje prvostepene presude.Tačno je da se s obzirom na član 187. Zakona o parničnom postupku („Službeni list SFRJ“, br. 4/77 do 35/91, te „Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 13/93, 14/94 i 32/94 - dalje: ZPP), koji se ima primijeniti na konkretan slučaj, a sada s obzirom na član 54. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 58/03 i 85/03 - dalje ZPP RS), ne može tužbom tražiti samo utvrđenje kad je dospio zahtjev na činidbu iz onog pravnog odnosa koji se navodi kao osnov tužbe. Drugačije se može postupati samo ukoliko zakon to posebno određuje ili ukoliko tužilac inače ima pravni interes da zahtijeva samo utvrđenje. Postojanje pravnog interesa da se traži samo utvrđenje postojanja odnosno nepostojanja nekog prava ili pravnog odnosa, ima značaj procesne pretpostavke, te u nedostatku pravnog interesa, kao procesne pretpostavke, predsjednik vijeća može na pripremnom ročištu donijeti rješenje kojim se tužba odbacuje (član 288. stav 2. ZPP, sada član 67. stav 1. tačka 7. ZPP RS). Č zakonu je, dakle, određeno da o ovoj pravnoj pretpostavci sud prvog stepena vodi računa i po službenoj dužnosti, ali ne i da o njoj vodi računa u svakom stadiju postupka. Kad je na osnovu tužbe za utvrđenje proveden postupak pred prvostepenim sudom i izrečena presuda. kao što je učinjeno u konkretnom slučaju, onda pitanje da li je postojala takva procesna pretpostavka i da li je prvostepeni sud pravilnom primjenom zakona bio dužan da tužbu odbaci, a ne da o njoj presuđuje, jeste ustvari pitanje ocjene pravilnosti i zakonitosti presude koja se žalbom pobija i pitanje razloga zbog kojih se presuda može pobijati. Pošto je riječ o pravilnosti primjene odredaba parničnog postupka, onda je to pitanje postojanja bitnih povreda odredaba parničnog postupka. Drugostepeni sud, prema tome, može da ispituje pravilnost prvostepene presude u granicama u kojima se uopšte ispituje pravilnost presude pobijane žalbom (član 353. do 356. i član 365. ZPP).Drugostepeni sud nije u obrazloženju svoga rješenja naveo iz kojih je razloga, predviđenih u zakonu kao razloga žalbe, preinačio prvostepenu presudu i odbacio tužbu. To što je prvostepeni sud presudio o tužbi radi utvrđenja, a tužilac nije u prvostepenom postupku dokazao pravni interes da traži samo utvrđenje, ne predstavlja apsolutno bitnu povredu odredaba parničnog postupka ako je stvar materijalno - pravno zakonito riješena. Mogla bi da postoji povreda zakona označena u članu 354. stav 2. tačka 13. ZPP kad nedostatak pravnog interesa čini presudu nerazumljivom u pitanju o kome je pravnom odnosu, o kom pravu spor i o čemu je u presudi odlučeno. Ukoliko presuda nema takvu manu. onda to što je prvostepeni sud presudio o tužbi za utvrđenje, a nije prethodno utvrdio postoji li pravni interes za takvu tužbu, može da predstavlja relativnu povredu odredaba parničnog postupka označenu u članu 354. stav 1. ZPP. I u jednom i u drugom slučaju drugostepeni sud može samo ukinuti prvostepenu presudu i predmet vratiti prvostepenom sudu na ponovno suđenje, a ne može pored toga odlučiti da se preinačuje prvostepena presuda, i tužba odbacuje pozivom na odredbu iz člana 373. ZPP, kako je to učinio drugostepeni sud. Tužba se, naime, ne može odbaciti preinačavajućom, već samo ukidajućom odlukom. To jasno slijedi na osnovu člana 369. i 370. ZPP.Prema tome, drugostepeni sud je odlučujući o žalbi tuženih morao odbiti žalbe i potvrditi prvostepenu presudu ako je o stvari u suštini pravilno riješeno ili ukinuti prvostepenu presudu i vratiti stvar prvostepenom sudu na ponovno suđenje jedno ili drugo prema razlozima koji su zakonom predviđeni (član 369, 370, 354. i 373. ZPP).